Bliži se 31. januar – Dan nepušenja u Srbiji

 

• Pre četrdeset godina, prof. dr Rajko Igić proveo je mesec dana kao gostujući istraživač i predavač na Medicinskom fakultetu u Dalasu, Teksas. U toku boravka, profesor je bio iznenađen što su na tom fakultetu praktično svi studenti i lekari nepušači. U našoj zemlji su u to doba lekari i studenti medicine pušili u istom procentu (oko 40 odsto) kao i ostala populacija*

Pri povratku iz Dalasa, u avionu, profesor je smišljao kako da pokrene, ne samo svoje starije i mlađe kolege, već i sve naše građane da ostave pušenje i ne steknu tu naviku. Odlučio je da za taj poduhvat angažuje svoje studente kojima je predavao farmakologiju i toksikologiju i da se akcija sprovodi samo jedan dan u godini tako što će 31. januar biti proglašen za Dan bez cigarete. U avionu je smislio tekst za plakat napisao ove reči:

Pozivamo sve pušače da ne puše 31. januara.

Studenti medicine.

Mi brinemo o vašem zdravlju.

Kasnije je zamolio Hasana Fazlića, karikaturistu iz Sarajeva, Tuzlaka, da uradi crtež (vidi naslovnu fotografiju). Tako su nastali plakati s pomenutim tekstom na srpsko-hrvatskom (ćirilica i latinica), makedonskom, slovenačkom i engleskom, koji su svake godine distribuirani u sva naseljena mesta u Jugoslaviji. (Prevod teksta na makedonski i slovenački jezik uradile su njegove kolege Trajko Trajkov i Metka Budihna.) Studenti su štampali nekoliko hiljada plakata, a kasnije još četiri, pet drugačijih koji su potekli od đaka i njihovog nastavnika slikara Mihaila Marasanova iz Buja, Hrvatska, a dodavani su redovnoj pošiljci. Osim plakata, studenti su uoči 31. januara govorili o pušenju na radiju i televiziji širom zemlje, zajedno s ekspertima i običnim građanima – pušačima i nepušačima, a držali su predavanja u školama i godišnje konferencije za novinare u Međunarodnom pres-centru u Beogradu.

Taj pokret je Svetska zdravstvena organizacija (SZO) ocenila kao najmasovniju preventivnu akciju studenata medicine u Evropi. Zato ih je pozvala na sednicu u Ženevi. Sednici je prisustvovalo više od trideset studenata i njihovih profesora, članova Sekcije iz Tuzle. Prigodnu poštansku marku iz serije „Borba protiv pušenja” izdala je PTT Jugoslavije, 1990. godine a puštena je u promet 31. januara.

Uspehu pokreta protiv pušenja profesora Igića sigurno je doprineo pogodan izbor datuma, oslanjanje na njegove studente medicine i izrada uočljivog plakata s kratkom i jasnom višejezičnom porukom. Taj zdravstveni pokret je inicirao da 31. januar bude proglašen za nacionalni Dan bez duvanskog dima u Srbiji i Bosni i Hercegovini.

dr Miroslav Jerinić, bivši student-predsednik Sekcije, Liberec, Republika Češka
dr Slavica Žižić Borjanović, mikrobiolog u penziji, Beograd, Srbija

• – – –

Naš dvostruki elektronski medij Novi Radio Sombor se, sa oba svoja medija, portalom kao i programom inernet radija, pridružuje sveopštoj kampanji Borbi protiv nepušenja, trajno.

• – – –

*Reference:

Role of physicians in eliminating risk of cancer caused by combustible tobacco smoke

Anto Domić¹, Ivana Tomasović¹, Paula Bernaciak², Gennadiy Voronov³, Rajko Igić^1,4,5*, Ranko Škrbić^1,5

¹ Department of Pharmacology, Toxicology and Clinical Pharmacology, Faculty of Medicine,

University of Banja Luka, Banja Luka, the Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina

² StretchLab, Orland Park, and Yoga for Health, Chicago, Illinois, USA

³ Department of Anesthesiology and Pain Management, Stroger Hospital, Chicago, Illinois, USA

⁴ Medical Center, Sombor, Serbia

⁵ Academy of Sciences and Arts of the Republic of Srpska, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina

____________

Correspondence:

Rajko Igić

Tel./Fax: +387-51-234-100

E-mail: igicrajko@gmail.com

Abstract

Combustible tobacco is a leading cause of the morbidity and mortality of cancer globally and it causes many other adverse effects to health. Nowadays, e-cigarettes are increasingly used, especially by young people, and nicotine addiction developed by such smoking can often be converted to combustible tobacco smoking. Public health efforts must be directed to the prevention of initiation of all nicotine-containing products. Medical doctors have an important role in both prevention and cessation of tobacco smoking. Tobacco smoking should also be eliminated among medical doctors. The percentage of smoking physicians is the smallest in Oceania and North America (less than 11%) and the largest in Eurasia (25%). Smoking prevalence among medical students is higher than 35% in Georgia, Greece, Spain, and Italy. The best way to provide educational programs on smoking in medical schools is to introduce a mandatory module on combustible tobacco at the beginning of the first year, especially in societies where a significant percentage of smokers exists. In this paper, we presented how smoking could be eliminated among doctors and how they could impact the patients, public health policies, and campaigns on smoking. The first step to be accomplished is “No-Smoke Policy” in all health institutions, including the medical schools.

Medijska pažnja i pratnja: Novi Radio Sombor

http://keepone.net/radio/k138251/novi-radio-sombor *

*Novi Radio Sombor na vodećoj platformi radio stanica svih država sveta