- Prve ovogodišnje putešestvije posvetićemo komšijskom gradu Osijeku, u susednoj Hrvatskoj. A za sam naslov teksta uzeo sam natpis sa tribina stadiona „NK Osijeka“ , „grad na Dravi“. U gradu sam boravio u neko prepraznično vreme kada je ceo grad bio u novogodišnjem ruhu
Prirodno geografski položaj
Grad Osijek je administrativno središte Osječko-baranjske županije. Prema rezultatima popisu stanovništva koji je izvršen 2021. godine, grad ima 96.848 stanovnika, dok u celoj županiji živi 259.481 stanovnika. Do nove teritorijalne organizacije u Hrvatskoj, postojala je velika Osijek, koja se prostirala na površini od 659 km², a na tom području je prema popisu iz 1991. godine živelo 165.253 stanovnika, raspoređenih u 36 naseljenih mesta. Posle rata, opština Osijek je ukinuta. Formiran je Grad Osijek i opštine: Antunovac, Vladislavci, Vuka, Erdut, Ernestinovo, Čepin i Šodolovci.
Grad je smešten na podunavskoj ravnici na desnoj obali reke Drave 22 km od ušća u Dunav. Osijek je najveći grad u istočnom delu Hrvatske, kao i industrijsko, upravno, sudsko i finansijsko sedište Slavonije. Osječko-baranjska županija se nalazi u istočnoj Hrvatskoj, a obuhvata područje srednje i istočne Slavonije, te Baranju.
Grad je omeđen između 45° 32′ severne geografske širine i 18° 44′ istočne geografske dužine, prosečna nadmorska visina iznosi 90 m, pozivni broj za grad i županiju je 031, registarske oznake su OS. Grad se prostire na 169 km² Prosečna godišnja temperatura iznosi 11 °C. Vazduh je prilično vlažan, dok tokom jeseni i zime ima dosta magle.
U Osijeku su zastupljene kako hemijska, tako i metalana i industrija hrane. Rade fabrike kao što su Osiječka pivara, Kandit i Saponija…nekada je postojala i fabrika šibica „Drava“ kao i OLT livnica i proizvodnja poljoprivrednih mašina, nekada je zajedno sa Vinkovcima predstavljao jedan o željezničkih čvorova bivše Jugoslavije, koja je i sama bila željeznički čvor evrope, što je nakon 90tih preuzela Češka…..
Nisam tačno siguran koje fabrike trenutno rade, pa pišem po sečanju, jer i tamo je dosta ugašeno radnih mesta, mladi odlaze trbuhom za kruhom, a ako se nešto ozbiljnije ne uradi Hrvatska kao i Srbija postaće zemlja staraca.
Osijek je od Sombora udaljen oko 70 km, a do koga se može stići preko graničnih prelaza Erdut i Bezdan. U Osijek sam išao redovno do korone i nikada nisam problema imao. Ako već idete u ovom prevcu iskoristite priliku i sipajte gorivo koje je po litri jeftinije oko 24 dinara nego u Srbiji, prva pumpa se nalazi u Kneževim vinogradima i udaljena je oko 35 km
Videvši cenu goriva kažem prodavcu sipaj do vrha…..prelazim Batinu, i u centru Bezdana pijem kafu, Goodbay Hrvatska, Welcome Srbija..…
Istorijat
Tokom razdoblja rimske vlasti na području današnjeg Osijeka postojao je rimski grad Mursa, u čijoj se blizini 351. godine odigrala bitka kod Murse između cara Konstancija II i uzurpatora prestola Magnencija. Tokom srednjeg veka, za vreme ugarske vlasti, oblast oko grada Osijeka pripadala je staroj Baranjskoj županiji, koja je u to vreme obuhvatala i deo područja južno od reke Drave, Osijek nikada nije bio u sastavu Banovine Slavonije.
Ovo područje je potpalo pod tursku vlast u prvoj polovini 16. veka, a oslobođeno je krajem 17. veka.
Povelju slobodnog kraljevskjog grada dobija 24. marta 1809. godine. Prema toj povelji u gradu Osijeku postoje tri rimokatoličke parohije i jedna pravoslavna. Grad je prema zapsima 1883. godine imao 17.000 stanovnika, a već 1905. godine ima 24.930 stanovnika.
U gradu se tada nalaze jedna realna gimnazija koja je bila spojena sa višom trgovačkom školom, kao i jedna kraljevska muška učiteljska škola i jedna viša devojačka škola. U Osijeku je u to vreme postojala i Državna osmorazredna gimnazija takozvana. „Velika“ , na kojoj su se školovali i i mnogi mladi iz Srbije, iz sredina gde nije bilo potpune gimnazije.
Posle 1918. raspada se Austrougraska monarhija, grad Osijek kao i cela Slavonija ulaze u sastav Kraljevne SHS kasnije, od 1929. Kraljevine Jugoslavije. Osijek biva u sastavu Kraljevine Jugoslavije do njenog raspada 1941. kada postaje deo NDH. Nakon drugog svetskog rata Osijek ponovo ulazi u sastav Jugoslavije u čijem sastavu biva do 1991.
Nakon referenduma koji održan 1991. godine, građani Hrvatske u velikom broju od preko 95 posto glasaju za otcepljenje od Jugoslavije, Hrvatska iste godine proglašava nezavisnost, ovaj referendum Srbi su bojkotovali iz razloga što su tvdili da je ovim pogažen ustav Jugoslavije.
Širom Hrvatske počinje pobuna loklanih Srba, koja se manifestuje postavljanjem barikada i blokiranjem puteva, ovo naravno ne zaobilazi ni sela u okolini Osijeka nastanjena Srbima. Prema tvrdnjama, razlog je bio izbacivanje iz novog hrvatskog ustava, Srbi proglašavaju ostanak u Jugoslaviji i formiraju SAO.
Situacija je bila toliko uzavrela da se tražio samo povod za početak oružanog sukoba, a povod je bio incident u Borovu Selu, kada je u sukobu sa loklanim Srbima ubijeno 12 pripadnika hrvatske policije, nakon čega počinju protesti protiv Jugosalvije i Srbije širom Hrvatske. Prema priči tamošnjih Srba hrvatska policija je poslata da interveniše zbog jugoslovenske zastave istaknute za prvi maj u centru Borova Sela.
Jedini čovek koji je nekako obuzdavao situaciju i smirivao tenziju, a koji je imao simpatije kako loklanih Srba, tako i Hrvata, inspektor Josip Reihl Kir načelnik Osiječke policije biva ubijen u sačekuši. Poznata je njegova čuvena rečnica „Dok sam ja načelnik Osječko-baranjske policijske uprave rata između Srba i Hrvata na ovom području neće biti.“ Malo je ljudi marilo za te reči, nakon njegove smrti međunacionalni sukobi se rasplamsavaju, vrata pakla bivaju otvorena…..
U periodu od 1991. do 1997. godine grad biva u srpskom okruženju, i tom prlikom trpi znatna ratna razaranja. Krajem decembra 1991. zadnje jednice JNA, (koja praktično i ne postoji, jel faktičli nije bilo ni Jugoslavije), napuštaju teritoriju Hrvatske. Međunarodno priznanje dobija 1992. godine u paketu sa ostalim republikama bivše Jugoslavije.
Nakon 1997/98 i mirne reintegracije „Hrvatskog podunavlja“ ili ti „Sremsko Baranjske oblasti“ u ustavno pravni poredak Hrvatske, počinje ozbiljnjija obnova grada. Deo „Sremsko Baranjske oblasti“ sa Vukovarom priključuje se Vukovarsko-sremskoj županiji, a Beli Manastir sa okolinom Osiječko-Baranjskoj županiji.
Nakon 5. oktobra i odlaska Slobodana Miloševiča sa vlasti, Hrvatska ukida vize SRJ, koje su bile uvedene odmah po osamostaljenju i međunarodnom prizanju Hrvatske 1992. godine .
Grad Sombor obnavlja prijateljstvo sa gradom Osijekom, kao komšijski i gradovi prijatelji, nekada u sklopu Jugoslavije, a danas u sklopu međunarodnih projekata međugranične saradnje koje finansira Evropska Unija. Postoji potencijal da se saradnja podigne na dosta veči nivo od trenutne. Mogućnosti su ogromne…..
Kune (acanskis.photo)
Članica Evropske unije Hrvatska postaje 1.07.2013. Kuna kao sredstvo plaćanja zvanično se ukida 14.01.2023. dok period zamene traje od 1.01.2023 do 14.01.2023. godine. )
Zaključak:
Mada kao i u većini republika koje su nastale raspadom bivše Jugoslavije evidentan problem je odliv stanovništva, naročito mladih, „trbuhom za kruhom“ grad Osijek je u zadnjih 10-15 godina izgubio oko 1/3 stanovništva, pa je brojka sa nekih 130.000 – 140.000 stanovnika spala na nešto ispod 97.000, pad broja stanovništva zabeležen je kako u istočnoj Hrvatskoj…..tako i u celoj državi, gradovi i sela ostaju pusti…..ovaj broj je naročito u porastu od ulaska Hrvatske u EU, tome je u znatnoj meri doprinelo i ukidanje viza za Ameriku……slična situacija beleži se na celom Balkanu…..
…..ali nećemo o ratu, politci i ostalim stvarima to ostavljamo političarima, a mi idemo na sport……u nastvku priča o NK Osijek……i neki podaci koje možda niste znali…..uživajte…..
Sport
Nogometni Klub Osijek osnovan je 1945. pod imenom Udarnik, na tradiciji NK Slavija koja je igrala u periodu od 1923. do 1941. godine, dok sadašnje ime dobija 1967. godine.
Klub nije imao večih uspeha u Jugoslaviji, biva tek povremen prvoligaš, krajem 70tih ulazi u prvu Jugoslovensku ligu izbacivši upravo Radnički iz Sombora, boje Osijeka tada brani upravo budući legendarni trener Zvezde Ljupko Petrović, a najzanimljivija stvar je da proslavljeni trener nosi titulu najboljeg strelca NK Osijeka u istoriji kluba. Klub biva u prvoj ligi Jugoslavije do 1991. godine i istupanja hrvatskih klubova iz takmičenja.
Značajnije rezulatate klub ostvaruje tek nakon osamostaljenja Hrvatske. U sezoni 1994/95 Osijek igra u Evropi prvi put u istoriji. Tada ispada od RSC Anderlechta u kupu UEFA i to nakon 3:1 u Osijeku i 0:2 u briselu.
U sezoni 99/00 NK Osijek uzima kup. Iste godine ispada iz kupa UEFA od West Hama 0:3 i 1:3, ali ponovo osvaja treće mesto u prvenstvu. Početkom dvehiljaditih dolazi do “renesanse” kluba dobri rezultati se samo nižu, najpre pobedjuje Dinamo na Maksimiru i to nakon 9 godina, pa zatim prolazi u kupu UEFA protiv danskog Brondbyja (2:1 za Osijek u Kopenhagenu i 0:0 u Osijeku), bečkog Rapida (2:1 u Osijeku i 2:0 u Beču) i posrtanje protiv praške Slavije (nakon pobede 2:0 u Osijeku, poraz od 1:5 u Pragu).
Osijek je 2000. godinu završava kao jesenji prvak Hrvatske, ali nakon loših igara u proleće završava prvenstvo na trećem mestu.
Što se tiče navijačke grupe naziv Kohorta dobila 1988. godine. Pre toga grupa je nosila ime „Torcida“,
a pri svom osnivanju (1949.) delovala je kao grupa „Šokci Osijek“. Navijačka grupa smeštena je na istočnoj tribini osječkog stadiona Gradski vrt. Sedište Kohorte je u Fakultetskoj ulici u Tvrđi .
Klub je nastupao na nekadašnjem igralištu „Kraj Drave“, a od kraja pedesetih do danas, utakmice Osijeka se igraju na stadionu Gradski vrt, čiji je kapacitet oko 19.000 gledalaca.
Lični predlog za obilazak grada i šoping
U gradu preporučujem, obilzak „Tvrđe“ šetnju uz Dravu, pešački most preko kojeg stižete do Zološkog vrta, centralni gradski trg sa katedralom, zatim ispijanje kafe u nekom kafiću uz pogled na Dravu, moj neki favoriti je kafe Bruklin….
A na kraju šoping u velikom šopingu molu „Portanova“ sa velikim brojem prodavnica svetskih brendova sa parkingom na tri nivoa….a ukoliko planirate kupovinu elektronike svakako broj jedan je „Ekran“ bilo koja kupovina preko 100 evra, donosi vam povrat pdv-a od 25 posto.
(Sva autorska prava eventualnog daljeg objavljivanja ove rubrike i njenog celovitog sadržaja postavljeno na portalu Novog Radio Sombora bez upita i dozvole bilo koje strane ili pojedinca zaštićena i zadržana svim relevantnim pravnim mehanizmima!)
grb i fotka kluba
(facebook.nk osijek)
U SLEDEĆEM TEKSTU VODIMO VAS U BEOGRAD!!!!
Media attention and coverage: Novi Radio Sombor
(All copyrights of any further publication of this section and its entire content posted on the portal of Novi Radio Sombor without the request and permission of any party or individual are protected and retained by all relevant legal mechanisms)
accompanied by: Srdjan Acanski, B.S.
Medijska pažnja i pratnja: Novi Radio Sombor
http://keepone.net/radio/k138251/novi-radio-sombor *
*Novi Radio Sombor na vodećoj platformi radio stanica svih država sveta
